Wat is RAM-geheugen?

Het RAM-geheugen, ook wel Random Access Memory is onmisbaar in elke desktop of laptop. Zonder deze hardware zal de computer niet opstarten. Het RAM-geheugen zorgt ervoor dat bepaalde functies in een computer werken, zoals bijvoorbeeld het verplaatsen van de cursor, het typen van teksten, gamen of iets opslaan. Eigenlijk bij vrijwel elke taak die een computer kan uitvoeren speelt het RAM-geheugen een hele belangrijke rol.

Wat doet het RAM-geheugen?

Tijdens het gebruik van je computer worden er allerlei verschillende taken uitgevoerd in nog minder dan een milliseconde. Het programma wat je opstart stuurt een taak naar je processor en andere relevante componenten. Tijdens dit proces werkt je RAM-geheugen als een brug tussen de componenten. Er worden tijdelijk benodigde bestanden opgeslagen in het RAM-geheugen die nodig zijn om een ander component aan te sturen. Zie het als het kortetermijngeheugen van de computer.

Alle gegevens in het RAM-geheugen kunnen willekeurig worden ingezet, vandaar de naam Random Access Memory. Bij elke taak die je wilt uitvoeren op je computer worden er willekeurige condensatoren en transisttoren (schakelaars) aangestuurd om dit ook daadwerkelijk te verwerken en weer te geven op je monitor. Over het algemeen geldt de regel dat hoe meer RAM-geheugen je in je computer hebt, hoe beter deze taken kunnen worden uitgevoerd. Het is echter zo dat de frequentie van het RAM-geheugen ook een belangrijke rol speelt. Daarover dadelijk meer.

Welke typen RAM-geheugen zijn er?

Momenteel zijn er drie typen RAM-geheugen die nog relevant zijn, waarvan DDR3 de oudste versie is. Niet elk type RAM-geheugen past op elk moederbord en je keuze moet daarop afgestemd worden. Het is belangrijk dat we een onderscheid maken tussen DDR3, DDR4 en DDR5 RAM-geheugen. Maar wat is nou het verschil tussen de verschillende typen RAM-geheugen?

Dit is een speciale versie van RAM-geheugen wat alleen te gebruiken is voor Windows- of Apple laptops. SODIMM heeft andere afmetingen waardoor het niet gebruikt kan worden in een normale desktop. Mocht je bezig zijn met een ITS build, dan kan je het in sommige gevallen ook gebruiken. Het is zo dat je dit RAM-geheugen zelfs kan gebruiken voor je NAS-systeem.

DDR3 GEHEUGEN

Ondanks dat dit een oudere versie van het RAM-geheugen is, is het nog wel relevant. Het DDR3 geheugen werkt op 1,5V en werkt alleen met bepaalde type processors en moederborden. Ook heeft het DDR3 RAM-geheugen een andere indeling met de pin-connectoren dan DDR4.

DDR4 GEHEUGEN

Deze versie van het RAM-geheugen is meer actueel dan DDR3. Het DDR4 geheugen werkt op 1,2V, maar heeft een hogere snelheid dan DDR3. Dit zorgt ervoor dat DDR4-geheugen efficiënter werkt en voor minder warmteontwikkeling zorgt. DDR4-geheugen heeft ook een andere fysieke indeling dan DDR3 geheugen. Dit verschil zit in de plaatsing van de pin-connectoren.

DDR5 GEHEUGEN

Dit is op het moment het nieuwste type RAM-geheugen wat beschikbaar is. Het verschil tussen DDR5 en de andere typen is dat dit geheugentype nog minder voltage vraagt, namelijk 1,1V. Ook liggen de snelheden gemiddeld een stuk hoger. Hierdoor heb je sneller werkend RAM wat ook nog efficiënter werkt. Dit type RAM-geheugen heeft weer een andere fysieke indeling dan DDR3 en DDR4.

SODIMM GEHEUGEN

Dit is een speciale versie van RAM-geheugen wat alleen te gebruiken is voor Windows- of Apple laptops. SODIMM heeft andere afmetingen waardoor het niet gebruikt kan worden in een normale desktop. Mocht je bezig zijn met een ITS build, dan kan je het in sommige gevallen ook gebruiken. Het is zo dat je dit RAM-geheugen zelfs kan gebruiken voor je NAS-systeem.

OP ZOEK NAAR GAMING RAM-GEHEUGEN?

Wat betekenen de geheugenkloksnelheden? 

RAM-geheugen werkt net zoals een processor of videokaart met geheugenkloksnelheden die een verschil maken tijdens het gebruik. Voordat je je RAM-geheugen aanschaft is het goed om te weten wat dit precies betekent en wat de juiste snelheid voor jouw situatie kan zijn. Moet je daarbij letten op MTps of MHz?

MTps

Het is handig om te weten dat MTps iets anders is dan de geheugenkloksnelheid van RAM. MTps (millions of mega transfers per second) is een term die wordt gebruikt om de snelheid te meten van de bus en het kanaal op basis van effectieve cycli per seconde.

MHz

Megahertz per seconde meet dan weer de transmissiesnelheid van het apparaat per een miljoen cycli per seconden.

Zoals je misschien is opgevallen lijkt het veel op elkaar, dat komt omdat het ook nagenoeg hetzelfde is. Het is fijn om te weten als een fabrikant een van de benamingen gebruikt, dat het hetzelfde is. Over het algemeen wordt DDR RAM geheugen het vaakst weergegeven in MHz. Verder is het handig om te weten dat als je een DDR4 RAM-module hebt van 3600 MHz, dit feitelijk een module van 1800 MHz is. Dit is zo omdat de module een Double Data Rate (DDR) heeft en daarom wordt dit verkocht als 1800 x 2 = 3600 MHz/MTps.

Timings

Voordat we verder gaan is het goed om nog een term door te nemen, namelijk de timings van een RAM-module. De timing van het RAM-geheugen, ook wel CL (CAS Latency) refereert naar hoe lang de computer moet wachten voordat de data kan worden uitgelezen uit de RAM-module. Kortom, hoe lager de CL timing hoe sneller je RAM kan communiceren met je processor of andere componenten.

De timing van een RAM-module wordt weergegeven met vier verschillende getallen, bijvoorbeeld CL 16-16-16-38. Als je niet van plan bent om te gaan overclocken is het enige getal waar jij rekening mee moet houden de CAS latency, dat is het eerste getal in de reeks. Maar hoe snel is dat getal dan?

Stel je hebt een RAM-module van 3200 MHz en een CL Timing van 16 dan kun je met een rekensom uitrekenen hoe snel de module daadwerkelijk is. Die is als volgt:

Latentietijd (ns) = (CL) x 1000/(MHz/2)

16 (CL) x 1000/(3600(MHz)/2)= 8,88ns

Dit is echter wel een theoretische manier om de snelheid op papier te zetten. Het verschilt ook per combinatie processor en moederbord welke RAM-geheugensnelheden bereikt kunnen worden. Frequentie speelt ook een belangrijke rol hierin. Helaas kan je nooit exact uitrekenen hoe snel het RAM-geheugen zal zijn in jouw systeem, maar op basis van je gebruik kun je wel een gepaste keuze maken.

Welke geheugenkloksnelheid bij welke werkzaamheden?

Het kan nooit kwaad om naar een bepaalde kloksnelheid te kijken als je je computer wilt inzetten voor specifieke taken, zoals bijvoorbeeld gamen of het bewerken van videomateriaal. Momenteel speelt de snelheid van RAM een minder belangrijke rol dan het vroeger deed, dat komt omdat zowel games als software steeds beter geoptimaliseerd worden voor de gebruiker. Dat is erg fijn! Alleen als je bijvoorbeeld QHD wilt gamen is het niet verstandig om DDR3 RAM-geheugen te kiezen wat draait op 2400 MHz. Je mist dan simpelweg performance, of je componenten werken niet goed met elkaar samen.

DDR4 kloksnelheden

Hierbij een overzicht van DDR4 snelheden en waarvoor deze ideaal zouden zijn.

2133 MHz tot 3000 MHz 

Internetten, mailprogramma’s, tekstverwerken en video’s streamen.

3200 MHz tot 3600 MHz

Gamen, multitasking, fotobewerking, videobewerking en livestreamen.

3600 MHz+

Gamen, multitasking tussen zware programma’s, foto- en videobewerking, livestreamen.

DDR5 kloksnelheden

4800 MHz tot 8000 MHz

Het DDR5 RAM-geheugen is nog relatief snel, maar de frequenties liggen veel hoger dan dat van DDR4. Daardoor is er niet direct een onderscheid te maken in de snelheden bij het gebruik van bepaalde programma’s. Vooralsnog kan je elke frequentie van DDR5 RAM-geheugen gebruiken voor alle taken. Er bestaat een grote kans dat wanneer DDR5 de nieuwe standaard is dit gaat veranderen.

MEER INFO OVER GAMING RAM-GEHEUGEN?